PROGRAM EDUKACJI PRZYRODNICZEJ DLA UCZNIÓW KLAS II – III„Z PRZYRODĄ Z PAN BRAT”Opracowała:Agnieszka BerezaI. Założenia ogólne programuDziecko rozpoczyna poznawanie świata od otaczających je rzeczy i zjawisk, a w otoczeniu tym świat rzeczy i zjawisk przyrodniczych (obok ludzi i techniki) jest najbogatszy i oddziałuje na wszystkie zmysły swoją wielością rozmaitych barw, kształtów, zapachów, dźwięków, procesów i zjawisk. W środowisku przyrodniczym dziecko przychodzi na świat, pozostaje z nim w ścisłym związku, kształtuje przyrodę i wykorzystuje ją. Dlatego też już najmłodsze dzieci należy intelektualnie i emocjonalnie przygotować do kształtowania, obserwowania, badania i ochrony środowiska. Młodszy wiek szkolny to okres, w którym dziecko szybko się rozwija, ciągle o coś pyta, wszystkim się interesuje, drąży temat tak długo, aż uzyska zadowalającą go odpowiedź, jest ciekawe świata, eksperymentuje, doświadcza, bada i na tej podstawie buduje swoją wiedzę i umiejętności. Uczy się jak poznawać, chronić i kochać przyrodę. Edukacja przyrodnicza wyzwala potrzebę badawczą dziecka. Program „Z przyrodą z pan brat” adresowany jest do uczniów pierwszego etapu edukacyjnego. Jego realizacja przewidziana jest na okres dwóch lat, klasy II i III szkoły podstawowej. Jest rozszerzeniem i uzupełnieniem treści przyrodniczych i ekologicznych zawartych w nowej podstawie programowej. W realizacji zamierzeń badawczych zawartych w niniejszym programie, punktem wyjścia są potrzeby dziecka, jego dążenia i aspiracje. Z punktu widzenia psychologii to właśnie potrzeby dziecka są głównym źródłem jego aktywności. Dzieci, z reguły, są niestrudzonymi badaczami przyrody i te predyspozycje trzeba systematycznie i skrupulatnie rozwijać. Praca badawcza w ramach realizacji tego programu będzie opierała się głównie na dostrzeganiu sytuacji problemowych i sposobów ich rozwiązywania. Prowadzenia obserwacji podczas wycieczek, doświadczeń, których efektem końcowym będzie umiejętność wyciągania wniosków. Treści programowe z zakresu poznawania przyrody będą zintegrowane z treściami innych działań edukacyjnych np.: ekspresją muzyczną, plastyczną, ruchową, literacką, ćwiczeniami w mówieniu, pisaniu, czynnościami związanymi ze sporządzaniem gazetki, organizowaniem konkursów, wystaw, Cele programu - uwrażliwienie na piękno przyrody poprzez bezpośredni z nią kontakt,- poznawanie wybranych gatunków roślin i zwierząt występujących w najbliższej okolicy oraz wzajemnej zależności między nimi a środowiskiem,- rozwijanie zainteresowań środowiskiem naturalnym i budzenie przywiązania do rodzinnego krajobrazu,- wyrabianie nawyków przestrzegania zasad ochrony środowiska naturalnego i oszczędnego gospodarowania zasobami przyrody,- ukazywanie pozytywnych i negatywnych zmian zachodzących w przyrodzie w wyniku ingerencji człowieka,- wdrażanie do czynnej ochrony środowiska,- wykształcenie umiejętności dotyczących uczenie się mądrego korzystania z zasobów natury,- wyrabianie samodzielności w myśleniu i działaniu,- pogłębianiu wiedzy przyrodniczej,- wyrabianie nawyków porządkowania, segregowania odpadów,- kształcenie umiejętności prowadzenia obserwacji przyrodniczych,- umiejętne słuchanie i wyciąganie wniosków,- wzbogacanie zasobu słownictwa o nowe pojęcia,- rozwijanie aktywności uczniów we wszystkich rodzajach edukacji,- rozwijanie umiejętności korzystania ze środków multimedialnych, książek, Adresaci programu:- uczniowie klas IIa – IIIaIV. Czas i miejsce realizacji:Program będzie realizowany w Szkole Podstawowej nr 4 w Jarosławiu przez dwa lata nauki szkolnej ( 2011 / 2012 i 2012 / 2013) podczas realizowanego procesu edukacyjnego, zorganizowanych wyjść i wycieczek dydaktycznych:V. Metody realizacji programu: - aktywizujące: inscenizacje, drama, zabawy, burza mózgów,- praktyczne: praca badawcza, wycieczki, doświadczenia, obserwacje, ćwiczenia, prace wytwórcze, konkursy,- podające: pogadanka, rozmowa, wywiad,- eksponujące: wystawy, pokaz, prezentacja,- problemowe: dyskusja dydaktyczna,- audiowizualne: prezentacja multimedialna, film,- praca z tekstem: artykuły prasowe itp. VI. Formy pracy: - indywidualna,- grupowa,- zbiorowa. VII. Środki dydaktyczne: - podręczniki dla klas II – III- wycinki prasowe- atlasy, albumy,- słowniki ,encyklopedie,- książki i filmy popularno – naukowe,- plansze i schematy,- środki szkolny 2011/2012IX. Zakres tematyki i sposoby realizacji: Klasa IISłowa kluczowe Treści nauczania Sposoby realizacji Osiągane rezultaty1. 2. 3. 4. Rośliny wokół nas Rośliny w naszej ozdobne w ogrodachWarzywa, drzewa i krzewy owocowe. - Sadzenie roślin doniczkowych typu: papirus, pelargonia , fiołek. - Przeprowadzenie doświadczeń: Roślina nie podlewana, roślina pozbawiona światła i zapisanie wniosków w zeszytach Zebranie informacji o ciekawych roślinach kwitnących ( owadożerne, o nietypowych kształtach i rozmiarach, ) i wykonanie ściennej Rozpoznawanie warzyw wśród innych roślin. Zorganizowanie klasowej wystawki warzyw i owoców także rzadziej spotykanych: bakłażan, pasternak Rozróżnianie owoców spośród innych roślin. Wykonanie w grupach surówki warzywnej z jogurtem. - zna nazwy pospolitych roślindoniczkowych,- wie czego roślina potrzebuje do życia,- wyjaśnia związek między warunkami życia rośliny, a jej wzrostem i rozwojem;- rozpoznaje warzywa i owoce wśród innych roślin,- zna różne sposoby przetwarzania warzyw i owoców,- zna nazwy warzyw i owoców rzadziej spotykanych,- posługuje się tarką i obieraczką do warzyw, Drzewa i krzewy w jesiennej szacieSzukamy wiosny Kwitną drzewa i krzewy owocowe - Wycieczka do parku. Obserwacja wyglądu parku jesienią. Pisanie kilkuzdaniowej wypowiedzi o wyglądzie parku jesienią. Obserwacja i nazywanie napotkanych zwierząt i roślin. - Wykonanie w szkole jesiennych dekoracji z przyniesionych darów Rozpoznawanie drzew po wyglądzie liści. Wykonanie „zielnika” z podpisanymi okazami liści pospolitych drzew Obserwowanie roślin w środowisku naturalnym podczas wyjść do parku i wycieczki na Obserwacja zmian w rozwoju kwiatów leszczyny lub wierzby i zapisywanie spostrzeżeń w Oglądanie albumów , zdjęć, naturalnych okazów. Uaktualnienie gazetki ściennej o informacje na temat kwiatów Zapoznanie z budową kwiatu na okazach naturalnych. - Obserwacja samodzielna wybranego kwiatu przekształcającego się w owoc. Notowanie spostrzeżeń robienie rysunków, zdjęć. Prezentacja obserwacji w klasie. - zna i przestrzega zasad podczas wycieczki,- uważnie obserwuje otaczającą przyrodę,- układa kilkuzdaniową wypowiedź- zna gatunki pospolitych drzew i rozpoznaje je po liściach,- przygotowuje i wykonuje samodzielnie „zielnik”- rozpoznaje i nazywa pospolite gatunki roślin,- uważnie obserwuje przyrodę wiosną,- wnioskuje z systematycznie prowadzonych obserwacji- zna nazwy kwiatów chronionych- rozumie potrzebę ochrony- wie jaką rolę spełnia kwiat w życiu rośliny,- zna budowę Systematycznie prowadzi obserwacje i notuje spostrzeżeniaZwierzętaw życiu człowieka Moje ulubione różnych w gospodarstwie wiejskim. Ssaki i ptaki przetrwać chronionei egzotyczne. Wiosenne przebudzenie Zwierzęta pożyteczne i szkodniki roślin Łąka domem roślin i zwierząt - „Poznajcie mojego ulubieńca”- prezentacja zdjęć, rysunków i opisów swojego Stworzenie w grupach „Albumu z rasami psów” .- Zgromadzenie informacji o zwierzętach hodowanych przez człowieka i korzyściach z Różnice między zwierzętami jajorodnymi- i żyworodnymi. Ciekawostki przyrodnicze „Czy to ptak, czy to ssak?” ( dziobak, kolczatka, itp..)- Oglądanie albumów , zdjęć i ilustracji zwierząt leśnych. Czytanie Ptaki pozostające i odlatujące do ciepłych krajów. Gromadzenie informacji i przygotowanie ściennej gazetki Spacer do parku obserwacja przyrody zimą. Rozpoznawanie zwierząt po ich Wykonanie świątecznego drzewka z pokarmem dla Obserwowanie zachowań zwierząt Wycieczka do ogrodu zoologicznego w Zamościu. Poznanie nazw, wyglądu i zwyczajów zwierząt egzotycznych. - Wykonanie metodą origami sylwet: łabędzia żółwia, Oglądanie filmu przyrodniczego o zwierzętach chronionych. - Uaktualnienie gazetki ściennej na temat zwierząt chronionych (materiały zebrane przez dzieci).- Obserwacja zwierząt po zimie. Nazwy ptaków które powróciły. Zwierząt budzących się z zimowego Prezentacja wybranego ptaka. Opis charakterystycznych cech wyglądu, zachowań, budowania gniazd, żywienia, Wysłuchanie nagrań śpiewu charakterystycznych Krótki quiz „Jaki to ptak” . rozpoznawanie po wyglądzie, śpiewie, zwyczajach , charakterystycznym ubarwieniu. Badanie wielozmysłowo wytworów pszczół: miodu, wosku, Sporządzenie wystawki o pszczołach. Rola owadów w rozmnażaniu Wyjście na łąkę z lupami. Obserwacja życia mrówek, motyli i innych Wykonanie na plakatach metodą „collage” wiosennej łąki. - dostrzega charakterystyczne cechy wyglądu zwierzęcia- opisuje jego wygląd redagując proste zdania,- zna psy różnych ras,- zna obowiązki hodowcy,- klasyfikuje zwierzęta hodowlane na ptaki i ssaki- rozumie pojęcia: zwierzęta jajorodne i żyworodne- rozpoznaje i nazywa zwierzęta na ilustracjach- wie, które ptaki przylatują do nas na zimę, a które odlatują,- uważnie obserwuję przyrodę zimą,- rozpoznaje zwierzęta po ich tropach- wie w jaki sposób odżywiają się zwierzęta zimą i potrafi je dokarmiać,- zna nazwy zwierząt w ogrodzie zoologicznym,- rozumie w jakim celu tworzy się ogrody zoologiczne,- zna zwyczaje niektórych zwierząt i ich pochodzenie,- starannie i uważnie wykonuje sylwety zwierząt z papieru,- rozumie i potrafi wyjaśnić potrzebę ochrony zna gatunki zwierząt objętych ochroną- zna nazwy zwierząt zapadających w sen zimowy,- redaguje wypowiedź w formie opisu,- rozpoznaje charakterystyczne ptaki po śpiewie, wyglądzie, zwyczajach, miejscu występowania- wie jakie znaczenie mają pszczoły dla przyrody i człowieka,- zna wytwory pracy pszczół- wyjaśnia rolę owadów w rozmnażaniu roślin,- zna nazwy pospolitych owadów,- bada przyrodę wielozmysłowo,- wykonuje plakat z różnych materiałów,- dba o estetykę pracy,Wędrówki po kraju Wspomnienia z wakacji - Opowiadanie wakacyjnej przygody prezentowanie skarbów z wakacji ( muszelki, kamienie bursztyny)- Szukanie informacji o bursztynie w książkach, Przeprowadzenie doświadczenia „Czy ten bursztyn jest prawdziwy?”- Wystawka i gazetka ścienna ze skarbami z Wskazywanie na mapie Polski miejsc, w których dzieci spędziły wakacje. - układa kilkuzdaniową wypowiedź ustną na dany temat,- wie co to jest bursztyn, zna historię jego powstania- rozpoznaje bursztyn wśród innych skamielin,- zna typy krajobrazów i ich cechy charakterystyczne,- wskazuje na mapie regiony i miasta Polski,Tajemnice naszej planety Ziemi Węgiel czarne bogactwo Kiedyś tu żyły dinozaury Obserwujemy pogodę Ziemia w kosmosie - Czytanie legend o powstaniu węgla. Prezentowanie prawdziwych informacji o Oglądanie bryłek węgla z odciśniętymi roślinami, Oglądanie filmu „Kiedyś tu żyły dinozaury”- Zebranie materiałów i wykonanie gazetki ściennej o Odczytywanie informacji o wysokości, ciężarze dinozaurów. Rozwiązywanie zadań Prowadzenie przez miesiąc „kalendarza pogody” i zapisywanie jej składników za pomocą umownych znaków Oglądanie albumów, planszy o kosmosie. Prezentacja planszy Układu Słonecznego. Prezentacja filmu dydaktycznego „Niebieska planeta”- Scenka pantomimiczna ukazująca ruch obrotowy Ziemi wokół własnej osi i obiegowy wokół Słońca i zmianę pór dnia i Wykonanie z masy papierowej modelu Układu Słonecznego. - wie do czego wykorzystuje się węgiel,- docenia pracę górników,- wie w jaki sposób powstał węgiel,- wie do jakiej grupy taksonomicznej należały dinozaury,- określa i opisuje ich cechy charakterystyczne,- zna prawdopodobne przyczyny ich wyginięcia,- układa i rozwiązuje proste i złożone zadania tekstowe,- zna planety Układu Słonecznego,- zna zależność pory dnia od ruchu obrotowego Ziemi wokół własnej osi,- wie, że pory roku zależne są od ruchu obiegowego Ziemi wokół Słońca,- wykonuje masę papierową i formuje z niej kule Rok szkolny: 2012/2013 Klasa III Wędrówki po Polsce W kierunki i znaki na mapie. Najstarsze miasta Polski: Gniezno, Kraków, Poznań, Gdańsk, Sandomierz - Oglądanie albumów, widokówek, zdjęć różnych krain geograficznych- Pisanie listu z wakacji z informacjami o odwiedzanej krainie Kalkowanie mapy fizycznej Polski , zaznaczanie najważniejszych miast i krain, wklejanie widokówek, zdjęć, zamieszczanie krótkich Zamieszczanie informacji, ciekawostek o poznanych krainach na ściennej gazetce Czytanie legend, podań o najstarszych miastach Polski. Oglądanie albumów, zdjęć. - Wykonanie w grupach albumu o danym mieście. - zna typy krajobrazów i ich cechy charakterystyczne,- wskazuje na mapie regiony i miasta Polski,- prawidłowo wskazuje kierunki na mapie ,- wie, co to jest „legenda” mapy, zna niektóre jej elementy,- wskazuje na mapie najstarsze miasta Polski,- zna i nazywa najważniejsze zabytki tych miast,- pomysłowo z zastosowaniem różnych technik plastycznych wykonuje album o danym mieście Na polach uprawnych Pole uprawne jesienią i wiosną Zboża jare i ozime Rośliny okopoweRośliny oleiste i włókniste Zwierzęta na polach uprawnych: owady, ssaki, ptaki. - Wycieczka na pole uprawne ,- „Święto pieczonego ziemniaka”Pisanie sprawozdania z wycieczki na pole do „Kroniki klasowej”- Zorganizowanie wystawki produktów pochodzących ze Sianie owsa i obserwacja wzrostu rośliny. Notowanie spostrzeżeń w zeszytach Przeprowadzenie doświadczenia sprawdzającego siłę kiełkowania Wykonanie pracy plastycznej obrazków z nasion różnych Wystawka produktów z roślin okopowych: ziemniaków, Obserwacja kiełkującej bulwy ziemniaka. Zapisywanie Prezentacja produktów z roślin oleistych i Wykonanie doświadczenia wykazującego, że w tych nasionach jest Gromadzenie informacji o zwierzętach żyjących na polach i umieszczenie ich na gazetce Samodzielne tworzenie prostych łańcuchów pokarmowych. - klasyfikuje rośliny uprawne,- zna prace polowe, maszyny i narzędzia rolnicze- rozróżnia i nazywa zboża,- wie jakie produkty otrzymujemy ze zbóż,- wie w jaki sposób powstaje chleb,- zapisuje wyniki obserwacji wzrostu rośliny- dostrzega związki przyczynowo – skutkowe,- rozróżnia i nazywa podstawowe ziarna zbóż,- estetycznie i pomysłowo wykonuje pracę plastyczną,- zna produkty wytwarzane z roślin zna nazwy podstawowych roślin oleistych i włóknistych,- wie jakie produkty otrzymujemy z tych roślin,- zapisuje wyniki doświadczenia,- zna zwierzęta pożyteczne i szkodniki żyjące na polach - zna zależności pokarmowe,- potrafi stworzyć prosty „łańcuch pokarmowy”, W lesie Warstwowa budowa w naszych jadalne i żyjące w rośliny i zwierzęta chronione. - Wycieczka do lasu. Obserwacja warstwowej budowy lasu. Notowanie Przeprowadzenie doświadczenia: pochłanianie wody przez Pisanie sprawozdania do „Kroniki klasowej” z pobytu w Gra dydaktyczna – rozpoznawanie różnych gatunków Oglądanie prezentacji multimedialnej o zwierzętach i roślinach żyjących w Zgromadzenie materiałów o drapieżnikach żyjących w lesie. Pisemny opis wyglądu i cech charakterystycznych wybranego Sporządzenie albumu roślin i zwierząt pod ochroną. - zna i respektuje zasady zachowania się w lesie,- wie w jaki sposób zapisywać wyniki obserwacji,- zna warstwy roślinności w lesie, zna rolę ściółki i mchu,- zna podstawowe grzyby jadalne i trujące,- rozumie znaczenie słowa „drapieżnik”- redaguje opis pamiętając o jego elementach charakterystycznych- zna nazwy zwierząt i roślin leśnych będących pod ochroną W wodzie Tajemnice wody. Trzy stany skupienia wody. Krążenie wody w przyrodzieZnaczenie wody w w wodzie - Przeprowadzenie doświadczeń : wrzenie , parowanie , skraplanie i zamarzanie Mierzenie temperatury lodu, wrzącej wody- Doświadczenie pokazujące wpływ na zmianę stanu skupienia wody oraz na zmianę objętości wody zamarzniętej w Poznanie wpływu temperatury na rodzaj opadów Wykonanie plakatu przedstawiającego krążenie wody w Przeprowadzenie doświadczenia – filtrowanie wody i zapisanie wniosków w Budowanie wypowiedzi pisemnej na temat: „Gdyby zabrakło wody...”- Założenie w klasie hodowli rybek akwariowych. Przygotowanie akwarium, zakup rybek i roślin wodnych, wyznaczenie opiekunów)- Oglądanie filmu dydaktycznego o przystosowaniach zwierząt wodnych do życia w Oglądanie albumów, zdjęć, czytanie ciekawostek o egzotycznych zwierzętach i roślinach wodnych zamieszkujących rafy koralowe, wody Amazonki - Wykonanie wycinanki – witrażu „ Na rafie koralowej”. - rozróżnia i nazywa trzy stany skupienia wody,- zna temperaturę wrzenia i zamarzania wody,- potrafi wymienić kolejne - etapy krążenia wody - w przyrodzie,- współpracuje w grupie , projektując plakat,- zna sposoby oczyszczania wody,- wie jakie znaczenie ma woda w życiu roślin, zwierząt i ludzi- układa pisemną wielozdaniową wypowiedź na podany temat,- rozumie potrzebę funkcjonowania oczyszczalni ścieków,- wymienia organizmy typowe dla ekosystemów wodnych,- planuje organizację obserwacji życia w wodzie,- wie co to jest rafa koralowa, zna kilka gatunków roślin i zwierząt ją zamieszkujących W powietrzu Właściwości powietrzaZnaczenie i ochrona powietrzaCo to jest efekt cieplarnianyCo to jest dziura ozonowa? - Przeprowadzenie doświadczeń: 1) sprawdzanie obecności powietrza i jego wagi, 2) określanie właściwości powietrza 3) wpływ powietrza na proces spalania- Czytanie informacji na temat powietrza jako energii Wykonanie latawców i wiatraczków- Wyjaśnienie zjawiska „smogu”. Prezentacja zdjęć zanieczyszczonych smogiem miast- Poznanie przyczyn zanieczyszczenia powietrza, sposobu określania zanieczyszczeń ( skala porostowa)- Przygotowanie inscenizacji o tematyce ekologicznej z okazji obchodów „Święta Ziemi”. - poznaje właściwości powietrza i wykorzystanie jego ruchu,- wie, że tlen to najważniejszy dla człowieka składnik powietrza,- rozumie znaczenie tlenu w procesie spalania,- wskazuje przyczyny i skutki efektu cieplarnianego i dziury ozonowej- potrafi ocenić wpływ działalności człowieka na jakość Aktywnie uczestniczy w przedstawieniuTajemnice Ziemi Skąd się wzięła polska sólCzłowiekw kosmosieŚwiat przed milionami lat - Czytanie legend o powstaniu kopalni soli w Wieliczce i w Sporządzenie masy solnej i wykonanie figurek – postaci z Przeprowadzenie doświadczenia – rozpuszczalność soli w wodzie i innych płynach w różnej temperaturze. - Sporządzenie roztworu nasyconego soli – „hodowanie” kryształków soli- Prezentowanie ciekawostek o słonych wodach morskich „Dlaczego Morze Martwe jest martwe?”- Oglądanie albumów, zdjęć o Prezentacja postaci Mikołaja Kopernika polskiego Człowiek w kosmosie. Zbieranie informacji o wyprawach człowieka w kosmos( pierwszy człowiek w kosmosie , lądowanie na Księżycu,) - Umieszczenie ciekawostek o kosmosie na gazetce Wycieczka do Parku Jurajskiego w Bałtowie- Pisanie sprawozdania z Wykonanie z różnych materiałów makiety prehistorycznego lasu - zna legendy o powstaniu kopalni soli w Wieliczce i w Bochni- wyrabia masę solną i lepi z niej figurki,- wie, że temperatura wody ma wpływ na rozpuszczalność soli,- wyciąga wnioski z przeprowadzonego doświadczenia,- wie, że nadmierna zawartość soli w wodach powoduje obumieranie roślin i zwierząt,- wie kim był Mikołaj Kopernik i jaki jest jego wkład w naukę,- zna nazwiska i kraje, z których pochodzili pierwsi astronauci ,- zna kilka faktów, ciekawostek z „podboju” kosmosu,- obserwuje wygląd odtworzonego parku dinozaurów,- Zna elementy sprawozdania,- Starannie i pomysłowo wykonuje makietę z dostępnych EwaluacjaPodstawowym założeniem ewaluacji jest proces zbierania i przekazywania danych, by w efekcie móc zbadać precyzyjność celów i stopień ich realizacji. Ewaluacja programu "Z przyrodą za pan brat” ma na celu pozyskanie informacji na temat: - zainteresowań, wiedzy oraz umiejętności dzieci w zakresie edukacji przyrodniczej - stopnia atrakcyjności prowadzonych zajęć- skuteczności metod i form stosowanych podczas realizacji zadańFormami sprawdzania osiągnięć, wiadomości i umiejętności uczniów będą: - konkursy wiedzy o tematyce przyrodniczej,- quizy, testy, karty pracy,- wystawy prac plastyczno – technicznych,- redagowanie różnych form wypowiedzi pisemnych ( sprawozdanie, list, opis...)- wykonywanie tematycznych gazetek ściennych, wystawek, albumów,- zeszyty spostrzeżeń po dokonywanych obserwacjach i doświadczeniach przyrodniczych,- udział w akcjach Sprzątanie Świata”, „Dzień Ziemi”,- inscenizacje o tematyce koniec każdego roku szkolnego przeprowadzona zostanie ankieta ewaluacyjna wśród uczniów w celu poznania ich opinii na temat programu. Ostateczne wyniki ewaluacji pozwolą na określenie przydatności programu, jego mocnych i słabych stron oraz dadzą wskazówki do ewentualnego uzupełnienia lub zmodyfikowania. Opracowała: ........................................

Skuteczną metodą nauki, jak sortować śmieci jest nauka przez zabawę. Trzeba nauczyć dzieci tego, że recykling jest ratunkiem dla Ziemi i że każdy, nawet mały człowiek, jest w stanie to zrobić i dołożyć swoją cegiełkę do odzysku surówców wtórnych. Warto przekazać wiedzę już najmłodszym dzieciom. Myślę, że młode pokolenie jest w bardziej komfortowej sytuacji niż starsze, bowiem wcześniej rzadko uczono małe dzieci potrzeby segregacji śmieci i uwrażliwiania na potrzeby środowiska, w którym żyjemy. Dzieciom należy przekazać wiedzę na temat korzyści wypływających z recyklingu. Najmłodsi muszą dowiedzieć, że segregacja śmieci oddziałuje na redukcję zanieczyszczenia środowiska, rzutuje więc na poziom i jakość naszego życia. Jak to zrobić? Możliwości jest wiele. Wszystko zależy od naszej kreatywności. Zacząć trzeba od uruchomienia na wyobraźni. Dzieciakom trzeba uświadomić, że nasza planeta zagrożona jest jest zalaniem śmieci. Naukę segragację odpadów dla małych dzieci w wieku przedszolnym warto rozpocząć od zapoznania maluchów z podstawowymi zasadami recyklingu, a następnie zaproponować zajęcia plastyczno - techniczne. Z umytych plastikowych pojemników i gazet można wykonać różne cudeńka. Starszym dzieciom zaproponujmy już coś bardziej skomplikowanego, np. akcję zbierania odpadów w terenie. Mimo tego, że w Polsce segregacja odpadów jest nagradzana mniejszymi kosztami wywozu resztek, to są miejsca, gdzie nieodpowiedzialni ludzie wyrzucają różne odpadki do lasu, nad rzekę, nad jezioro. Pokazanie dzieciom takich miejsc będzie wyjściem do rozpoczęcia edukacji. Może uda się też zorganizować akcję zbierania śmieci w takim terenie, gdzie porzucono lub nielegalnie wywieziono śmieci. Kolejnym krokiem będzie pokazanie dzieciom w jaki sposób segregować śmieci. Odróżnianie odpadów takich jak metal, papier, plastik, szkło i resztek biodegradowalnych. Należy pamiętać o tym, że to dorośli są przykładem dla dzieci. One nas obserwują, więc jesteśmy dla nim drogowskazem. Dzieciaki nas naśladują, więc musimy im swoim zachowaniem wskazać właściwą drogę. Trzeba też przemyśleć, gdzie w domu umieścić pojemniki do segregowania śmieci. Miejsce takie powinno być łatwo dostępne dla dzieci. By móc segregować odpady trzeba zaopatrzyć się w odpowiednie kosze do selektywnej zbiórki odpadów. Kosze te są w czterech kolorach. niebieski żółty zielony brązowy. Do pojemnika na papier, który ma kolor niebieski możesz wrzucać: papier, gazety, czasopisma, gazetki reklamowe, ulotki, katalogi, książki, zeszyty, opakowania papierowe i tekturowe, kartony, tekturę falistą. Do niebieskich pojemników na odpady nie wolno umieszczać: kalki, papieru faksowego, faktur, rachunków, tapet, papieru woskowanego, zatłuszczonego papieru po masłach lub margarynach, kartonów po mleku i napojach, worków po wapnie, cemencie, gipsie, odpadów higienicznych, ubrań. Do żółtych pojemników na plastik i aluminium (metal) wrzucamy: folie z tworzyw sztucznych, worki foliowe, reklamówki,plastikowe przedmioty, zgniecione i puste opakowania plastikowe po art. spożywczych, zgniecione kartony wielomateriałowe po mleku i napojach (bez nakrętek), zgniecione i puste butelki plastikowe po napojach (bez nakrętek), zakrętki od butelek i słoików, kosmetykach i chemii gospodarczej (bez nakrętek), styropian, zgniecione aluminiowe puszki po napojach, torebki, koszyczki po owocach, drobny złom żelazny oraz drobny złom metali kolorowych, metalowe puszki po konserwach i przetworach. W żółtych pojemnikach nie wolno umieszczać sprzętu AGD, puszek po farbach, butelek i pojemników z zawartością, opakowań po aerozolach, opakowań po wyrobach garmażeryjnych, opakowań po środkach chwastobójczych i owadobójczych, opakowań po olejach spożywczych i silnikowych, części samochodowych i innych silnych środkach chemicznych, mebli i ich części, zatłuszczonego styropianU po żywności. Zielone pojemniki na szkło służą do segregacji szkła bezbarwnego i kolorowego. Można tu wrzucAć szklane opakowania po kosmetykach, puste szklane opakowania po lekach, słoiki ze szkła barwionego i bezbarwnego (bez nakrętek, zacisków, a także gumowych uszczelek), butelki ze szkła barwionego i bezbarwnego po napojach (bez nakrętek). Nie wolno wrzucać luster, kineskopów, świetlówek, żarówek, lamp neonowych, fluorescencyjnych i rtęciowych termometrów fajansu, porcelany, ceramiki, doniczek, szyb samochodowych, szkła stołowego np. kryształów, kieliszków, szkła okiennego, szkła zbrojonego, szkła żaroodpornego. Do brązowych pojemników na śmieci można wrzucać: zwiędłe kwiaty oraz rośliny doniczkowe, resztki jedzenia, resztki warzyw i owoców, fusy od kawy i herbaty, skorupki jaj, zawartość worków z odkurzaczy. W brązowym pojemniku nie wolno umieszczać: odpadów zielonych, odchodów zwierząt, baterii i akumulatorów, leków, chemikaliów, odpadów budowlanych, oleju jadalnego, ziemi i kamieni, papierosów, . Do czarnych pojemników na odpady zmieszane wrzucamy tutaj tylko to, czego nie udało się rozdzielić do pojemników na odpady segregowane.

z chlebem za pan brat